Chụp CT là gì?

Chụp CT (thường gọi là Chụp xi-ti) là Chụp cắt lớp vi tính theo chữ viết tắt tiếng Anh: CT của Computed Tomography, đây là một phương pháp chụp hình X-quang. Máy CT chạy vòng quanh thân thể bệnh nhân, phát sóng X-quang và đo độ hấp thụ năng lượng tia X của các cấu trúc khác nhau của cơ thể, sau đó sử dụng các thông tin này và ráp lại với vi tính hình ảnh của cơ thể trên không gian 2 hoặc 3 chiều.

Nói cách khác Chụp CT là kỹ thuật dùng nhiều tia X-quang quét lên một khu vực của cơ thể theo lát cắt ngang phối hợp xử lý bằng máy vi tính  để có được hình ảnh 2 chiều hoặc 3 chiều của bộ phận cần chụp.

Trường hợp nào nên chụp CT?

Bác sĩ có thể đề nghị người bệnh chụp CT để:

• Chẩn đoán các rối loạn ở cơ và xương, chẳng hạn như khối u xương hay gãy xương.
• Xác định vị trí của một khối u, nhiễm trùng hoặc cục máu đông.
• Hỗ trợ phẫu thuật, sinh thiết và xạ trị.
• Phát hiện và theo dõi các bệnh như ung thư, bệnh tim...
• Giám sát hiệu quả điều trị, chẳng hạn như trong điều trị ung thư
• Xác định chính xác các tổn thương di căn hạch, di căn xa....
• Phát hiện nội thương và chảy máu trong như: chấn thương sọ não, cột sống, lồng ngực, ổ bụng,....

Chụp CT có rủi ro gì?

Phơi nhiễm phóng xạ :

Khi chụp CT, người bệnh có tiếp xúc một thời gian ngắn với bức xạ ion hóa. Lượng bức xạ trong chụp CT là lớn hơn so với chụp X-quang vì chụp CT tập hợp các thông tin chi tiết hơn. Chưa có nghiên cứu nào cho thấy chụp CT có thể gây ra những tác hại lâu dài mặc dù một số thông tin cho biết phơi tiếp xúc với bức xạ có thể gây ung thư.

 Tuy nhiên người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm vì nguy cơ tiền năng này rất nhỏ và hiếm khi xảy ra. Các bác sĩ thường sử dụng liều thấp nhất của bức xạ để có được các thông tin y tế cần thiết. Ngoài ra hiện nay các loại máy mới, nhanh hơn và đòi hỏi ít bức xạ hơn so với trước đây.

Gây hại cho thai nhi :

Những người đang mang thai cần thông báo cho Bác sĩ trước khi có ý định chụp CT. Mặc dù các bức xạ từ chụp CT không làm tổn thương tới thai nhi, nhưng các Bác sĩ thường khuyên người mẹ chuyển sang các xét nghiệm khác, chẳng hạn như siêu âm hay chụp cộng hưởng từ (MRI) để tránh cho bé khỏi phơi nhiễm với bức xạ.

Phản ứng với vật liệu tương phản:

Trong một số trường hợp, Bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh tiêm tĩnh mạch cánh tay một loại thuốc nhuộm đặc biệt được gọi là vật liệu tương phản trước khi chụp CT. Mặc dù rất ít khi xảy ra nhưng vật liệu tương phản có thể gây ra các vấn đề y tế hoặc các phản ứng dị ứng. Hầu hết các phản ứng đều rất nhẹ và chỉ gây phát ban hoặc ngứa. Trong trường hợp hiếm hoi phản ứng dị ứng có thể rất nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Thông báo với Bác sĩ nếu trước đó đã từng bị dị ứng với vật liệu tương phản.

Cần chuẩn bị gì trước khi chụp CT?

Nếu trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi được yêu cầu chụp CT, Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng thuốc an thần, để giữ cho trẻ bình tĩnh, nằm yên tại chỗ.

Tùy thuộc vào vị trí cần chụp của cơ thể mà người bệnh có thể được yêu cầu:

Thay quần áo do bệnh viện cung cấp, tháo bỏ tất cả các trang sức, đồ đạc trên người bằng kim loại như: kính mắt, khuyên tai, kẹp tóc, dây chuyền,...để không ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh phim chụp.

Không được ăn uống trong một vài giờ trước khi chụp CT.

Chụp CT mất thời gian bao lâu?

Chụp CT không gây đau, toàn bộ thủ tục từ lúc chuẩn bị cho tới khi tiến hành chụp CT kéo dài khoảng 30 phút.

Sau khi hoàn thành xong chụp CT người bệnh có thể trở lại sinh hoạt như bình thường. Những người nhận vật liệu tương phản sẽ nhận được hướng dẫn đặc biệt. Trong một số trường hợp bạn có thể được yêu cầu nghỉ ngơi một thời gian ngắn trước khi rời đi để đảm bảo không có dấu hiệu bất thường nào. Các Bác sĩ cũng yêu cầu uống nhiều nước để giúp thận nhanh chóng loại bỏ các vật liệu tương phản trong cơ thể.

Trên thực tế, chụp CT cũng như các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác không nên thực hiện nếu chưa có sự tư vấn và chỉ định từ Bác sĩ, Khoảng cách giữa hai lần chụp CT tùy thuộc vào tình trạng - mức độ bệnh, thể trạng người bệnh...Do đó, không nên tự ý chụp CT mà cần tìm đến địa chỉ chất lượng để được Bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn trước khi thực hiện.

Chụp CT cho kết quả nhanh chóng trong vòng 30-60 phút. Tuy nhiên với một số trường hợp thời gian sẽ kéo dài hơn nếu cần hội chẩn.

Ta đã biết một ít về chụp CT, hãy hỏi thêm thầy thuốc để được tư vấn sao cho có lựa chọn thích hợp nhất khi đi khám chữa bệnh.

Nguồn: sưu tầm tổng hợp